Pod pojęciem leczenia kanałowego należy rozumieć te zabiegi stomatologiczne, które polegają na precyzyjnym mechanicznym oczyszczeniu systemu korzeniowego zęba z zużyciem specjalnych narzędzi i środków chemicznych, oraz późniejszym szczelnym jego wypełnieniu . Za sprawą współczesnych udoskonaleń, w wielu przypadkach jednorazowa wizyta w gabinecie dentystycznym umożliwia przeprowadzenie pełnego takiego zabiegu.
Wchodząca w skład wewnętrznej części zęba miazga, często narażona jest na stany zapalne, wywoływane np. przez bakterie próchnicotwórcze, które niejednokrotnie powodują jej nieodwracalne zniszczenie.Procesy te nie zawsze przebiegają z ostrymi dolegliwościami bólowymi; często mają charakter przewlekły, prowadzący do bezobjawowej martwicy zęba.
Wskazaniem do zastosowania leczenia kanałowego są także często urazy zębów, jak również czasem leczenie protetyczne.
Niejednokrotnie w trudniejszych przypadkach, powikłanych długotrwałym procesem zapalnym, może dochodzić do powstawania zmian w tkankach wokół korzenia zęba. Efektem takich infekcji może być torbiel korzeniowa lub ziarnina, która łatwo ulegają zropieniu i wytworzeniu przetoki na dziaśle.Zmiany takie czasem przebiegaja bezobjawowo i są wykrywane dopiero na zdjęciu radiologicznym.
Dlatego istotną kwestią jest precyzyjne oczyszczenie kanału zębowego oraz szczelne jego wypełnienie, co zwykle prowadzi do zupełnego zahamowania procesów zapalnych w zębie i sprzyja prawidłowemu gojeniu się kości. W przypadku torbieli niestety konieczne jest jeszcze wykonanie zabiegu chirurgicznego, wyłuszczajacego zmianę, czyli resekcji z częściowym odcięciem zainfekowanego wierzchołka korzenia.
W trakcie leczenie kanałowego, poza pozbywaniem się chorej tkanki, następuje również właściwe wyprofilowanie kanału, co następnie ułatwia jego dokładnie płukanie za pomocą specjalnych środków. Zwykle wykorzystuje się do tego chlorheksydynę, kwas cytrynowy oraz 2% i 5% podchloryn sodu. W kolejnej fazie preparaty te są uaktywniane za pomocą specjalnych narzędzi wytwarzajacych ultradźwięki. Takie działanie doprowadza do idealnego oczyszczenia całego systemu kanałowego zęba, który nie zawsze jest prosty, a nawet niejednokrotnie posiada liczne odgałęzienia i kanaliki oboczne.Wszystko to odbywa się przy zastosowaniu nowoczesnej techniki, odpowiedniego sprzętu i preparatów. Często wypełniony na ostatecznym zdjęciu rentgenowskim kanał wygląda bardzo prosto i czytelnie. Jako pacjenci nie zawsze zdajemy sobie sprawę, ile trudności w opracowywaniu sprawił wcześniej lekarzowi kanał lub kanały w leczonym zębie. Dlatego proces leczenia kanałowego wymaga dużo cierpliwości, zarówno ze strony lekarza, jak i pacjenta. Najlepiej, gdy jest on przeprowadzany w powiekszeniu typu lupy lub mikroskop.